Trends in bladgroenten: duurzaamheid, gezondheid en investeerders

Welke impact heeft technologie op ons bedrijf? 

Wat was de invloed van de COVID-19-pandemie op consumentengedrag?

En hoe ontwikkelt de dynamiek tussen slatelers en durfinvesteerders zich? 

In het jaar waarin we twintig jaar Multileaf® vieren, praat sectoranalist Cindy van Rijswick van RaboResearch Food & Agri over de trends in bladgroenten.

Als deskundige op het gebied van groente en fruit, voorziet Cindy marktontwikkelingen en beoordeelt zij het concurrentievermogen van bedrijven. Zij ziet een aantal trends in de slasector: sommige daarvan ontwikkelden zich de afgelopen jaren en andere zijn versneld door de coronapandemie.

Duurzaamheid en lokaal inkopen

Een belangrijke trend die al een tijdje speelt en de hele waardeketen van bladgroenten zal beïnvloeden, is duurzaamheid. Cindy zegt hierover: “Zowel overheden als supermarkten en consumenten benadrukken het belang van duurzaam geteelde groenten, dus het is aan de hele waardeketen om aan hun wensen te voldoen.” Duurzaamheid mag dan op dit moment misschien een toegevoegde waarde zijn, maar het duurt niet lang meer voor het gewoon een vereiste is om je bedrijf te mogen uitoefenen. Voor telers heeft dit grote gevolgen: zij moeten hun bedrijfsprocessen aan deze veranderende behoeften aanpassen.

Cindy: “En natuurlijk is het aan veredelaars om groenterassen aan te bieden die nog beter bestand zijn tegen het steeds onvoorspelbaardere klimaat. Dat gezegd hebbende, denken we dat precisielandbouw een vlucht zal nemen als de regelgeving met betrekking tot duurzame landbouw blijft toenemen. Het is een belangrijke stap in het omgaan met de risico’s en beperkingen op het gebied van sla.”

De groeiende nadruk op lokaal geproduceerde producten speelt in op de duurzaamheidstrend. “Hoewel veel landen nog steeds sla importeren in de winter, zien we dat een steeds groter aandeel uit lokale kassen komt. IJsbergsla die is bestemd voor consumptie in Noordwest-Europa zal in de nabije toekomst waarschijnlijk nog in Spanje worden geteeld, maar andere soorten worden steeds vaker binnen geteeld.” Dit wordt gedeeltelijk versneld door incidenten met betrekking tot kwaliteit en levering in de afgelopen jaren. “Supermarkten hadden in een aantal gevallen te maken met een slechtere kwaliteit en levering vanwege zware regenval en strenge winters. Dus zijn ze bereid om te betalen voor een gelijkmatiger en geplande levering vanuit kassen. Met name wanneer er nòg een productketen is, die zit te wachten op gewassen om deze te verwerken en te verpakken.”

Cindy voegt daaraan toe dat het telen van sla in kassen ook op zichzelf staande voordelen heeft: “Zoals minder bestrijdingsmiddelen, minder waterverbruik, een stabiele kwaliteit en een langere houdbaarheid. En met innovaties als ledverlichting om virussen te doden en de smaak of kleur van groenten te ontwikkelen, neemt de voorspelbaarheid van kwaliteit en levering toe. Maar we zien ook dat telers aarzelen en de resultaten van anderen afwachten, omdat ze denken dat het rendement op hun investeringen op dit moment nog te lang op zich laat wachten.”

E-commerce en consumentengedrag

De gestage groei van e-commerce en digitalisering aan de zijde van consumenten in de afgelopen tien jaar was ook van toepassing op sla: de online vraag naar sla is ongeveer net zo hard gegroeid als die naar andere levensmiddelen. “Consumenten moesten misschien even wennen aan het online bestellen van levensmiddelen, maar de coronapandemie lijkt hen over die drempel te hebben geholpen. En hoewel in Nederland slechts 6% van de levensmiddelen online wordt gekocht, is dat percentage het afgelopen jaar wel verdubbeld. We denken dat deze trend blijvend is. En dit betekent dat telers en producenten ook moeten kijken naar andere soorten verpakkingen”, aldus Cindy.

Corona heeft er ook voor gezorgd dat er nog meer nadruk is komen te liggen op gezondheid en gezonde voeding: “Hoewel we misschien van mensen mochten verwachten dat ze gezonder zouden gaan leven, waren het in werkelijkheid de overheid, verzekeringsmaatschappijen en retailers die deze beweging hebben gestimuleerd. Een aantal Europese landen hebben de Nutri-Scores op verpakte levensmiddelen ingevoerd (in Nederland wordt over invoering gesproken). Dit alles heeft mogelijk een positieve invloed op de verkoop van bladgroenten, maar dit zal zich de komende jaren slechts langzaam ontwikkelen.”

De voortdurende effecten van corona op consumentengedrag

Over het geheel genomen kwam de groei van bereide en verpakte sla en salades tijdens de pandemie tot stilstand. “Afgelopen jaar kookten mensen meer thuis en zij kochten dus hele kroppen en gewone zakjes gemengde sla. Tijdens de pandemie zagen we een abrupte daling in de verkoop van kant-en-klaar maaltijden en maaltijden voor onderweg. Dat is een duidelijke breuk ten opzichte van het patroon van de jaren daarvoor.”

Of de corona-effecten tijdelijk zullen zijn, is moeilijk te bepalen. “Het is waarschijnlijk dat gemaksproducten een snelle comeback zullen maken. In sommige markten, zoals het VK, zien we dit nu al enigszins gebeuren. Maar er zijn ook enkele blijvende veranderingen. Omdat een grote groep kantoorpersoneel vaker, ook na de pandemie, vanuit huis zal werken, verwachten we dat grofweg 1 miljard lunches in de EU niet langer op kantoor of onderweg zullen worden gegeten, maar gewoon thuis. Dit kan gevolgen hebben voor bepaalde spelers in de foodservicesector, zoals cateraars en kantines. We verwachten wel dat de markt voor voorverpakte sla en salades zich zal herstellen, maar de effecten van de pandemie zullen voelbaar blijven.”

Cindy legt uit hoe de pandemie innovatie heeft afgeremd. “Nu retailers en restaurants minder geneigd zijn te experimenteren, voorspellen we een kleiner assortiment rassen. En hoewel mensen misschien bereid zijn om nieuwe dingen uit te proberen wanneer ze thuis koken, blijft het de vraag in hoeverre dit voldoende is om het verlies te compenseren van telers van meer bijzondere slarassen, die hebben geleden onder het sluiten van de restaurants.”

Volgens Cindy vinden telers het waarschijnlijk wel prima om bij hun bekende rassen te blijven en zitten ze niet te wachten op de extra risico’s en onzekerheden die horen bij het uitproberen van nieuwe dingen: “De laatste paar jaar was men zo gericht op andere rassen om consumenten te verleiden, dat het nu tijd wordt dat veredelaars hun innovatiekracht gebruiken om rassen te ontwikkelen die het leven van telers eenvoudiger maakt.” Zoals de Teen Leaf rassen, die zoveel sterker en uniformer zijn, waardoor mechanisch oogsten eenvoudiger is en op arbeid kan worden bespaard.

De invloed van durfkapitaal op de bladgroentesector

Een laatste trend, die we over de hele wereld terugzien, is de toenemende belangstelling van durfkapitalisten voor de slaproductieketen. In Amerika zijn de doorgaans grotere slatelers al een tijdje op de radar van investeerders. En nu zien we ook belangstelling ontstaan voor Europese familiebedrijven en coöperaties.

“We zien een verschuiving in de manier waarop bedrijven worden geleid. Vroeger was de teler meestal ook de eigenaar, ondernemer en verkoper van het bedrijf. Nu zien we een trend waarbij aandelen worden aangeboden en bedrijven worden gereorganiseerd. Families houden een belang in hun onderneming, maar zijn niet langer vanzelfsprekend ook de enige eigenaar.”

De belangstelling van durfkapitaal voor Europese bedrijven is vrij nieuw, wat het moeilijk maakt om precies aan te geven wat de feitelijke invloeden of trends zijn. “We kunnen voorspellen dat met de investeerders ook nieuw management komt, zoals we al zagen in de Verenigde Staten. Zij zullen de bedrijfsactiviteiten willen opschalen en investeren in technologie en risicobeoordeling, voor meer controle en een vaste inkomstenstroom. Maar de sector leent zich niet voor snelle winsten en investeerders worden zich daarvan steeds bewuster. Alleen investeerders die affiniteit met het product hebben, zullen zich voor de lange termijn willen verbinden.”

Vegetables People Love

De motivatie van BASF Vegetable Seeds is om gezonde voeding aantrekkelijk en duurzaam te maken door groenteoplossingen aan te bieden die de wensen en verwachtingen van de consument vervullen en overtreffen. Dit bereiken we niet alleen door verbeterde rassen te creëren met behulp van de modernste veredelingsmethoden, maar vooral door nauw samen te werken met partners in de gehele groenteketen. We dragen proactief bij aan een hogere en verrijkte groenteconsumptie door middel van innovaties die gezond, aantrekkelijk en duurzaam zijn.

Als we kijken naar de eerder genoemde ontwikkelingen, zullen alle stakeholders in onze keten moeten bijdragen aan deze veranderende omstandigheden, waardoor we allemaal kunnen voldoen aan de behoeften van de consument. Investeren en aanpassen brengt verschillende uitdagingen met zich mee voor ieder van ons. Samen moeten we ons richten op de resultaten op lange termijn, om ervoor te zorgen dat we uiteindelijk onze belofte kunnen waarmaken: het leveren van Vegetables People Love.